Meer inzicht in energie-innovaties voor een toekomstig koolstofarm energiesysteem

De Nederlandse overheid stimuleert bedrijven en onderzoeksinstellingen om innovatieve energietechnologieën te ontwikkelen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft de gesubsidieerde energie-innovatieprojecten gepositioneerd in een stroomschema van een koolstofarm energiesysteem. Daarmee wordt inzichtelijk hoe het systeem samenhangt, welke type innovaties nodig zijn en hoe de subsidies daarover zijn verdeeld.

Een koolstofarm energiesysteem als stroomschema
Nederland heeft een koolstofarm energiesysteem nodig om te voldoen aan afspraken uit de Klimaatovereenkomst van Parijs uit 2015 om de opwarming van de Aarde te beperken. Energie-innovatieprojecten zoals uit de Topsector Energie dragen daar volop aan bij. Het stroomschema geeft partijen die betrokken zijn bij de energietransitie meer inzicht in de voortgang en richting van het portfolio van gesubsidieerde energie-innovatieprojecten inclusief de verdeling van publieke middelen over de diverse onderdelen van een koolstofarm energiesysteem.  
Het portfolio wordt verdeeld over fysieke onderdelen die mogelijk nodig zijn in een koolstofarm energiesysteem in 2050. Het stroomschema betreft een systeemarchitectuur met daarin de energiefuncties zoals winning, conversie, opslag en gebruik van energie enerzijds en de vier energie verbruikende sectoren met de belangrijkste toepassingen van energie anderzijds. Hierin zijn vervolgens alle energie-innovatie projecten naar productcategorie gerubriceerd. Het stroomschema geeft daarmee een indruk welke bijdrage het portfolio aan de (Nederlandse) energietransitie levert.
Het stroomschema geeft een indruk van een mogelijk koolstofarm energiesysteem. Door nieuwe inzichten en innovaties kan dat nog wijzigen. Omwille van de leesbaarheid zijn niet alle mogelijke technologische routes getoond of uitgewerkt.

Gebruik van het stroomschema
In het stroomschema kan per onderdeel de portfolio gegevens worden opgevraagd door er op te klikken, voor zover er projecten zijn. Nadere informatie over de projecten zelf kan worden opgevraagd door te klikken op de link naar de projectendatabase onderaan de pop-up. Gegevens over projecten rond energiebesparing en elektrificatie zijn te vinden zodra geklikt wordt op de titel van het toepassingsgebied.

Elektriciteit (Synthetisch) (vloeibaar) aardgas Warmte Waterstof Koolstofdioxide Hernieuwbare energiebronnen Ammoniak Vaste, vloeibare of gasvormige biobrandstof nucleaire brandstof
Energie-innovaties Distributie & opslag Conversie Winning T oepassing Goederen- vervoer P assagiers- vervoer Mobiele werktuigen Mobiliteit V erlichting en binnenklimaat kassen en stallen Landbouw Afval- verwerking Waterzuivering, drinkwater- productie V ervaardiging goederen Industrie ICT en V erlichting W arm (tap)water en k o k en Binnen- klimaat Gebouwde omgeving W ater Stoom- productie met kernenergie Zon Wind Nucleaire brandstof Methaan- opslag Ammonia k - opslag W atersto f - opslag Opslag W armte/ koude opslag LNG opslag Opslag Elektriciteits- distributie CO 2-afvang, gebruik en/ of opslag Warmte/ koude distributie Stoom- distributie W atersto f productie Ammoniak productie Methaan (SNG) productie Gecombineerde warmte-kracht productie (WKK) Elektriciteits- productie met wind Elektriciteits- productie met zon Warmte- productie met zon Biomassa Aardgas- winning Omgevings- warmte Conversie biomassa Voorbewerking biomassa Cryogene conversie Warmte productie met ketel/kachel CO 2 distributie- netwerk Aardgas- distributie Elektriciteits- productie met stoomturbine Warmte- productie met omgevings- warmte Elektriciteits- productie met osmose Distributie- en laad- stations Opslag Geothermie Elektriciteits- productie met water (thermisch) Elektriciteits- productie met waterkracht Bekijk de pdf-versie van het stroomschema

Grondslag van de cijfers
Voor het stroomschema is gebruik gemaakt van de gegevens van duizenden projecten die RVO sinds 2004 beheert en monitort. In het stroomschema zijn projecten meegenomen die voor 24 september 2018 een subsidie hebben ontvangen in de budgetperiode 2012 tot en met 2017 in het kader van de Topsector Energie (TSE), de Demonstratie Innovatie Energieregeling (DEI) en de Hernieuwbare Energieregeling (HER). De door de MIT-regeling, PPS-toeslag, TNO, ECN en NWO gefinancierde projecten zijn niet in het stroomschema meegenomen. Zie voor een nadere toelichting de RVO-rapportage Terugblik in Cijfers 2012-2017.

Productgroepen
RVO.nl heeft ook inzicht gecreëerd in de verdeling van de projecten over vier productgroepen: fabrieken, gebouwen, vervoersmiddelen en windparken op zee. Iedere infographic geeft een beeld van de verdeling van het portfolio over deze productgroepen voor de budgetperiode 2012 tot en met 2017.