Hoofdstuk 3

Nationale en internationale ontwikkelingen

3.1 Europees Octrooibureau (EOB)

Octrooicentrum Nederland werkt samen met het Europees Octrooibureau (EOB) aan het versterken van wederzijdse kennisontwikkeling. Daartoe hebben we in 2023 3 stageplekken beschikbaar gesteld voor deelnemers uit het Young Professionals Program van het EOB. In 2024 zullen deze medewerkers 3 maanden lang bij Octrooicentrum Nederland meelopen.

Het EOB heeft in 2023 een consultatie uitgezet voor advies over het Strategisch Plan 2024-2028. Het doel van het EOB is om de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties als leidraad te gebruiken voor al zijn activiteiten. Samen met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft Octrooicentrum Nederland een inhoudelijke bijdrage geleverd aan deze consultatie.

Nadat het EOB in 2023 de zogeheten Observatory heeft ingericht, waarmee het specifieke analyses uit de beschikbare octrooidata kan maken, zijn in 2023 de eerste rapporten verschenen. Met behulp van deze rapporten kunnen beleidsmakers, wetenschappers en uitvinders beter niches vinden waarin nieuwe innovaties een goede kans maken om tot impact te leiden.

3.2 Wereldorganisatie voor de Intellectuele Eigendom (WIPO)

Tijdens de General Assembly van de WIPO in de zomer van 2023 was de steun aan de Oekraïense collega’s een belangrijk onderwerp. Bij meerderheid van stemmen werd een resolutie aangenomen die steun voor Oekraïne uitsprak.

Ook werd besloten om in 2024 twee Diplomatieke Conferenties te organiseren: één over Genetic Resources and Associated Traditional Knowledge, en één over de Design Law Treaty. Een Diplomatieke Conferentie is de laatste overlegronde vóór de implementatie van een internationale richtlijn of verdrag.

3.3 Unitair octrooi en Unified Patent Court (UPC)


Marc van der Burg (links) en Jeroen Meewisse (rechts)

De belangrijkste internationale ontwikkeling op octrooigebied is de start van het unitair octrooi en het Unified Patent Court op 1 juni 2023.

Het unitair octrooi geeft bescherming in de 17 deelnemende EU-lidstaten1. Eind 2023 werd voor ongeveer 17,5% van de verleende Europese octrooien het unitair effect aangevraagd. Dat is een uitstekend begin.

Het Unified Patent Court (UPC) is een nieuwe, supranationale rechtbank, exclusief bevoegd voor zaken over unitaire octrooien en Europese octrooien. De rechtbank heeft vestigingen verspreid over heel Europa. De lokale divisie in Den Haag werd geopend door Micky Adriaansens, minister van Economische Zaken en Klimaat. Beslissingen van het UPC zijn geldig in de 17 Europese landen die eraan meedoen.

Twee medewerkers van Octrooicentrum Nederland, Marc van der Burg en Jeroen Meewisse, zijn als Technisch Rechter bij deze rechtbank geïnstalleerd (zie foto).


1België, Bulgarije, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Slovenië en Zweden.

3.4 Rol van Octrooicentrum Nederland bij beleidsinbreng

Octrooicentrum Nederland is een bestuursorgaan van het ministerie van EZK. In die hoedanigheid voert Octrooicentrum Nederland de ROW 95 uit.

In 2023 hebben we de invulling van de Beleidsevaluatie uit 2018 verder verdiept, waarbij we samen met het ministerie van EZK werken aan de modernisering van de ROW 95. Daarnaast zijn we met RVO in gesprek over de zichtbaarheid van Octrooicentrum Nederland. Hoe zichtbaarder wij zijn, hoe beter doelgroepen ons kunnen bereiken.

Bereikbaarheid Octrooicentrum Nederland

Vanaf half 2023 heeft Octrooicentrum Nederland zijn eigen telefoondienst. Octrooicentrum Nederland is bereikbaar op 088 042 40 02. Via een keuzemenu worden bellers direct met de juiste IE-afdeling doorverbonden.

3.5 Modernisering ROW 95

Het huidige nationale octrooisysteem wordt gemoderniseerd door een systeem van getoetste octrooien te introduceren. Een getoetst octrooi verschaft de houder ervan meer rechtszekerheid en duidelijkheid over de waarde van zijn of haar octrooi. Dat is onder meer van belang bij het aangaan van samenwerkingsverbanden via licenties en bij het aantrekken van financiering.

In 2023 is onder leiding van het ministerie van EZK door octrooi-experts van Octrooicentrum Nederland en een wetgevingsjurist van het ministerie gewerkt aan een conceptwetsvoorstel voor wijziging van de ROW 95. Dit schrijfproces zal half 2024 zijn afgerond, waarna de teksten voor internetconsultatie gepubliceerd worden. Daarna volgt het parlementaire proces.

3.6 Orde van Octrooigemachtigden

We werken op diverse vlakken intensief samen met de Orde van Octrooigemachtigden, de beroepsorganisatie van alle Nederlandse octrooigemachtigden. Zo waren er presentaties van octrooigemachtigden bij de workshops en evenementen van Octrooicentrum Nederland. Andersom zijn sprekers van Octrooicentrum Nederland te gast geweest op evenementen van de Orde.

3.7 Register van octrooigemachtigden

Op grond van de ROW 95 beheert Octrooicentrum Nederland het register van octrooigemachtigden. In 2023 waren er 22 nieuwe inschrijvingen en 14 uitschrijvingen. Daarmee kwam het totaal aantal ingeschreven octrooigemachtigden eind 2023 op 539.

3.8 Commissie van Acht (octrooi)

De Commissie van Acht (octrooi) is een overlegorgaan dat fungeert als adviesorgaan voor het ministerie van EZK en Octrooicentrum Nederland, met als voorzitter de directeur van Octrooicentrum Nederland. De commissie bestaat uit belanghebbenden die direct met de uitvoering van de ROW 95 te maken hebben, zoals:

  • de Orde van Octrooigemachtigden
  • VNO-NCW
  • de Vereniging voor Intellectuele Eigendom
  • de Nederlandse Orde van Uitvinders
  • de Contactgroep Vrije Octrooigemachtigden
  • de rechterlijke macht