Hoofdstuk 5

Beleidsevaluatie Intellectueel Eigendom 2018

Inleiding

In de – in opdracht van het ministerie van EZK uitgevoerde – Beleidsevaluatie Intellectueel Eigendom 2018 is gekeken naar de vraag hoe we het octrooisysteem laagdrempeliger en eenvoudiger kunnen maken voor het mkb. Dit hoofdstuk gaat in op de uitwerking van die evaluatie, te beginnen met de modernisering van de Rijksoctrooiwet 1995 en vervolgens hoe we kennis en voorlichting kunnen optimaliseren.

5.1 Modernisering van de Rijksoctrooiwet 1995

Een van de uitkomsten van de Beleidsevaluatie Intellectueel Eigendom 2018 was dat het nationale octrooisysteem moet worden gemoderniseerd om met name het mkb een snel en laagdrempelig systeem te bieden waarmee deze bedrijven (en andere organisaties) hun technische innovaties makkelijker kunnen beschermen met een octrooi op nationaal niveau. De voorgenomen modernisering, zoals de minister van Economische Zaken en Klimaat die heeft omarmd, bestaat uit 2 beleidslijnen:

  1. de waarde en rechtszekerheid van verleende octrooien vergroten;
  2. de toegankelijkheid van het systeem verbeteren voor met name kleinere ondernemingen en individuele uitvinders.

Sinds 2018 zijn belangrijke stappen gezet. Zo waren vele belanghebbenden (octrooigemachtigden, octrooiadvocaten, andere intermediairs, kennisinstellingen, bedrijven) begin 2020 betrokken bij een internetconsultatie. Velen hebben daarna in juni 2020 deelgenomen aan 4 interactieve webinars. Op basis van deze interactie met belanghebbenden worden de volgende wijzigingen van het nationale octrooisysteem heel breed gedragen:

  • toetsing-op-verzoek van de aanvrager, die meer inzicht wil hebben in de waarde van zijn uitvinding en die meer rechtszekerheid wil. Een tweede schriftelijke opinie bij het onderzoek naar de stand van de techniek komt ook aan deze wens tegemoet;
  • invoering van oppositie, om de geldigheid van een octrooi op een laagdrempeligere manier te kunnen betwisten en te voorkomen dat dit alleen kan via een dure procedure voor de burgerlijke rechter. Op deze manier wordt ook voorkomen dat octrooien zonder feitelijke waarde van kracht blijven;
  • openstelling van de ‘PCT-NL-route’: bedrijven die begonnen zijn met een internationale octrooiaanvraag op basis van de Patent Cooperation Treaty (PCT) maar om hun moverende redenen (bijvoorbeeld vanwege de kosten, lange procedure, gewijzigde marktstrategie) nog wel een nationaal octrooirecht willen vestigen, kunnen die internationale aanvraag met behoud van rechten omzetten in een Nederlandse octrooiaanvraag.

Deze wijzigingen vergen aanpassing van de Rijksoctrooiwet 1995. Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat heeft in zijn beleidsbrief van 8 december 2020 zijn voornemen tot aanpassing van de wet aan de Tweede Kamer aangeboden.

Het was een goed besluit om contact op te nemen met Octrooicentrum Nederland. Ik verdien namelijk mijn geld als ondernemer en zonder kennis van octrooien en intellectueel eigendom zou dat niet mogelijk zijn.

– Stephan Schürmann – CEO – Blackbelt 3D
view video

5.2 Optimalisering van kennis en voorlichting

Uit de Beleidsevaluatie Intellectueel Eigendom 2018 blijkt dat de voorlichting over intellectueel eigendom (IE) versnipperd is en onvoldoende aansluit bij de behoefte van (potentiële) gebruikers van het systeem. Dat gaan we verbeteren. We hebben met belanghebbenden besproken hoe we het IE-bewustzijn van ondernemers kunnen vergroten en duidelijk kunnen maken bij welke organisatie ondernemers terechtkunnen met hun intellectueel eigendom-vragen. De dienstverlening van Octrooicentrum Nederland speelt hierbij een grote rol. Verder hebben we onze communicatiestrategie aangepast en een landelijke campagne voor intellectueel eigendom opgezet.

Nieuwe communicatiestrategie

In 2020 zijn we gestart met een nieuwe communicatiestrategie. De hoofddoelen daarvan zijn:

  1. onze positie als autoriteit op het gebied van octrooien versterken;
  2. onze online communicatie-inzet verstevigen.

Om de zichtbaarheid en vindbaarheid van onze diensten te vergroten, hebben we een klantreisonderzoek uitgevoerd. Daaruit kwamen de volgende 4 aanbevelingen:

  1. versterk de samenwerking met octrooigemachtigden, regionale hubs/platforms, en RVO-regelingen;
  2. geef (toekomstige) ondernemers in een vroeg stadium voorlichting over intellectueel eigendom;
  3. verbeter/optimaliseer de communicatie met klanten door begrijpelijke taal te gebruiken;
  4. besteed aandacht aan de positionering van Octrooicentrum Nederland.

Daarnaast hebben we op onze website de pagina’s voor ondernemers, en voor onderwijs en onderzoek verbeterd. Ondernemers en onderwijsinstellingen zijn belangrijke doelgroepen voor ons. Met onze voorlichting helpen wij ondernemers verder in hun innovatieproces. Met onze voorlichting richten wij ons ook op toekomstige ondernemers. Tijdens hun studie maken zij kennis met octrooien en andere IE-rechten. Dit helpt hen bij de start van hun ondernemerschap. Door onze webpagina’s voor deze doelgroepen te structureren en te groeperen, is het voor de bezoekers makkelijker om specifieke informatie te vinden.

Om het aantal bezoekers aan onze site te verhogen en onze diensten gerichter aan te bieden, hebben we gebruikgemaakt van e-mailmarketing en online adverteren. Ook zijn medewerkers getraind in het gebruik van sociale media. Vergeleken met 2019 is hierdoor in 2020 een toename te zien van het aantal bezoekers via sociale media, Google en verwijzende websites.

Landelijke campagne over intellectueel eigendom

Wij maken deel uit van het IE-Platform, een samenwerkingsverband tussen Octrooicentrum Nederland, het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom, de Kamer van Koophandel, het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en de Raad voor plantenrassen. Het IE-Platform stond in 2020 in het teken van het voorbereiden van een landelijke campagne over intellectueel eigendom. Het doel daarvan is om ondernemers bewust te maken van het belang en de mogelijkheden van intellectueel eigendom. Daarbij willen we uiteindelijk bereiken dat ondernemers weten wat intellectueel eigendom inhoudt, hoe het kan bijdragen aan het succes van hun onderneming en waar zij informatie over intellectueel eigendom kunnen krijgen. Door de coronacrisis moesten we de lancering ervan helaas doorschuiven naar 2021.